‘’I had a favorite dress’’

Het verhaal van Nelson Mandela heeft me toch wel aangegrepen. Niet perse het verhaal zelf maar wat er daarna gebeurde. Nelson Mandela kwam na 27 jaar vrij van Robbeneiland  waar hij vast zat omdat hij notabene voor de vrijheid streed. Nadat hij werd vrijgelaten is hij verkozen tot president van Zuid-Afrika. Alle gekleurde mensen waren onwijs blij en dacht nu eindelijk de strijd te kunnen gaan voeren waar zij zolang op hadden gewacht. ‘’Pak je messen, pak je geweren, pak alles wat je hebt, en gooi het weg’’ is wat hij zei tijdens zijn speech. Het volk begreep er schijnbaar niks van en dachten dat de 27 jaar van gevangenschap de man in het hoofd had aangetast. Maar Mandela was niet gek geworden, hij wilde strijden voor gerechtigheid op een menselijke manier. Iets waar vele nog iets van kunnen leren. Het aan kunnen raken van het ontastbare. Maar wij, wij mensen zijn het ontastbare. Soms moet je naar jezelf kijken en je open stellen voor nieuwe gedachten om zo bijvoorbeeld liefde, respect en tevredenheid te kunnen tonen.

Zo kreeg ik ook een boek in mijn handen geduwd, een kinderboek. Maar Ingmar, wat moet je met een kinderboek? Nou, lees maar eens kinderboeken dan kom je er vanzelf achter. Bijna ieder kinderboek heeft een diepere betekenis. Dit boek heette: ‘’I had a favorite dress’’. Het boek vertelt het verhaal van een klein meisje die, zoals de titel al zegt, een favoriete jurk heeft. Zo draagt ze gedurende haar kindertijd iedere dinsdag haar favoriete jurk. Maar het meisje wordt groter, maar de jurk niet. Op een dag past ze niet meer in de jurk dus kan ze hem niet meer aan doen. Haar moeder heeft daar echter een oplossing voor. Van de jurk word een T-shirt gemaakt en van een T-shirt gaat het over naar een rokje, een sjaal, sokken, een haarspeld en ga zo maar door. Tot ze op een dag haar laatste stukje favoriete jurk als haarspeld verliest. Nu had ze niks meer over van haar favoriete jurk. Totdat ze op een idee kwam. Ze maakte een portret van haarzelf, met haar favoriete jurk aan. Zo had ze alsnog een aandenken aan haar favoriete jurk. Wat is de moraal achter dit verhaal? Zoals je kunt zien maakt de moeder van het meisje iedere keer een ander kledingstuk van haar jurk zodat het meisje niet teleurgesteld is. Hieruit zie je dat er altijd voor alles een oplossing is als je het echt wil. Gedurende het verhaal leert het meisje om te gaan met oplossingen verzinnen. En dat, dat vind ik nog het beste van het hele verhaal. Op het begin leert de moeder haar hoe ze moet omgaan met problemen in het leven en welke oplossingen er bestaan. Zo leer je dat er voor alles een oplossing is, zolang je ervoor gaat. Iedere persoon is zijn of haar eigen expert en leert gaande weg hoe om te gaan met tegenslagen. De een heeft daar meer moeite mee dan de ander. Ik denk dat dit ook met opvoeding te maken heeft, uit welke cultuur je komt en wat je hebt meegekregen. De een word in de wieg gelegd met een gouden speen in de mond en de ander heeft niet eens een wieg of een dekentje om in te liggen. Ik denk dat als we allemaal een steentje zouden bijdragen aan elkaar en echt zou doen wat je kunt doen voor een ander, dat er minder armoede en meer gerechtigheid zou zijn. Natuurlijk moet je beginnen bij jezelf en alles op een rijtje hebben, maar hebben de meeste van ons dat niet al? Ik denk dat we eigenlijk gelukkiger zijn dan dat we denken. Probeer eens een week alleen maar te kijken naar wat je hebt, en niet naar wat je niet hebt. Het zou ons allemaal voldoening geven en wie weet wat meer respect en gerechtigheid voor andere.

‘Inkululeko’

Het kan nogal confronterend zijn, maar je leert er mee omgaan schijnbaar. Mensen die leven op straat hebben soms geen andere keus of hebben een verkeerde beslissing genomen gedurende hun leven. Leven de mensen die op staat leven echt in vrijheid of worden zij toch door de maatschappij gedreven? Mensen die die zich in hokjes plaatsen of mensen die mensen ín hokjes plaatsen, die mensen zijn gecreëerd door de maatschappij. Vragen die even in mij opkwamen na mijn eerste nogal indrukwekkende Outreach in Afrika. Samen met mijn team ben ik op pad gegaan om voorlichting te geven en condooms uit te delen. Uiteindelijk kwam we aan op een nogal (voor mij) vreemd plekje. Als je ziet hoe en in welke omstandigheden de mensen hier soms leven word je niet goed en keert je maag even binnenstebuiten. Ik denk (ik weet zeker) dat ik en de meeste onder ons zeer, maar dan ook zeer, dankbaar mogen zijn voor wat wij allemaal hebben en niet hebben. Ik wil niet de standaard woorden uitspreken wat goed en wat niet goed is want dit is voor iedereen verschillend. Ik loop nu al een paar dagen rond en bekijk alles rustig van een afstandje. Natuurlijk zijn er momenten waarop ik het liefste heel snel zou willen beginnen met rennen, maar dat laat ik niet merken. Vol zelfvertrouwen (zo lijkt het) loop ik door de straten van Pretoria en probeer ieder individu nauwlettend in de gate te houden. Ik weet ook dat het niet mogelijk is om alles onder controle te hebben en dat moet je hier nog niet eens willen maar toch mis ik wel de structuur die ik gewend ben. Ik zal er de komende tijd nog aan wennen maar dat heeft even tijd nodig.

‘Inkululeko’ oftewel:  Vrijheid. Wat wilt dat nou eigenlijk zeggen? Ik heb genoeg vrijheid zou ik zeggen. Maar is dat echt zo? Wanneer kunnen we spreken over vrijheid en wat moet je doen om vrijheid te creëren. Als je het mij zou vragen zou ik geen flauw idee hebben. Zoals ik hierboven ook al zei vraag ik me af of mensen op straat echt in vrijheid leven. Zij moeten vechten en zich blijven bewijzen als ze nog ergens willen komen. Als je maar gelukkig bent, zegt men. Wat is geluk en speelt dat een rol bij ons dagelijks leven? De betekenis van woorden word vaak door iedereen verschillend opgevat. Angst, woede, jaloezie, haat, allemaal woorden die in een negatief daglicht worden gezet. Alles wat daarbuiten staat noemen we liefde. Ik wil niet cynisch zijn maar ik breng alleen de feiten (zoals ik ze zie). Een relatie bijvoorbeeld komt voort uit vrijheid, relaties zijn (als het goed is) het gevolg van liefde. Sommige zien het beginnen van een relatie als het verliezen van de vrijheid. Dat zou dus zeggen dat een positief woord een andere positief woord zou onder drukken. Ingewikkeld dit. Enfin, wat ik wil zeggen is dat we iets minder in doosjes zouden moeten denken en een holistische mensvisie zouden moeten hebben. Ik weet dat het lastig kan zijn maar alleen dan kun je denk ik tevreden en gelukkig zijn. Heb wat vertrouwen in elkaar en vergeef elkaar, alleen dan kun je leven in vrijheid. Stop niet iedere emotie of ieder gevoel in een apart doosje maar zie het geheel en vertrouw. 

Inkululeko